Najczęstsze choroby
Przewlekła zwyrodnieniowa choroba zastawki dwudzielnej (tzw. endokardioza) - szczegóły
Endokardioza zastawki dwudzielnej to potoczna nazwa najczęstszej choroby serca u psów naukowo zwanej CHOROBĄ ZWYRODNIENIOWĄ ZASTAWEK PRZEDSIONKOWO-KOMOROWYCH
Zastawki przedsionkowo-komorowe to struktury znajdujące się pomiędzy przedsionkami a komorami, pełniące role bramek, które umożliwiają przepływ krwi tylko w jedną stronę - z przedsionków do odpowiednich komór. Są dwie takie zastawki - dwudzielna (również zwana mitralną) oraz trójdzielna (link budowa serca).Zastawki te powinny się w miarę szczelnie zamykać. Są jednak choroby, które prowadzą do istotnej nieszczelności jednej lub obu tych "bramek". Jedna z nich to właśnie zwyrodnieniowa choroba, zwana również endokardiozą lub przewlekłą chorobą zastawek. Najczęściej zmianom chorobowym ulega zastawka dwudzielna, dlatego najczęściej słyszy się o endokardiozie tej zastawki.
Endokardioza zastawki dwudzielnej stanowi 70 do 75% chorób serca psów. Dotyczy głównie starszych psów małych ras. Rasy predysponowane do tej choroby to:
jamnik
cavalier king charles spaniel
pudel miniaturowy
cocker spaniel
sznaucer miniaturowy
yorkshire terier
maltańczyk
pekińczyk
pomeranian
Zdarzają się jednak przypadki, w których psy młodsze (4 czy 5 letnie) chorują na endokardiozę. Szczególną predyspozycje do tej wczesnej postaci choroby mają cavalier king charles spaniele. Można również spotkać się z tą chorobą u psów średnich i dużych ras, jednak istotnie rzadziej w porównaniu do ras małych.
Jak choroba zwyrodnieniowa zastawki dwudzielnej wpływa na psa?
Przez dłuższy czas psy mogą nie wykazywać objawów chorobowych. Wtedy tylko lekarz weterynarii może stwierdzić, że choroba występuje u Twojego psiaka. Wraz z postępem choroby i w zależności od stopnia zaawansowania psy mogą pokazywać następujące objawy:
szybkie męczenie się
przyspieszony oddech
ciężki oddech
kaszel, krztuszenie się
osowiałość, niepokój
brak apetytu
utrata wagi
zasłabnięcia, omdlenia
powiększenie się obwodu brzucha (zwykle w chorobie zastawki trójdzielnej)
Leczenie:
Nie ma możliwości wyleczenia zwierzęcia z tej choroby - jest ona nieodwracalna oraz postępująca. Można zwolnić jej przebieg i zmniejszyć uciążliwe objawy.
Zależnie od stopnia zaawansowania choroby dobierzemy odpowiednie leczenie dla Twojego psa.
Dieta:
W zaawansowanej chorobie zaleca się ograniczenie przyjmowania soli w pokarmie.
Co można zrobić w domu?
liczenie oddechów na minutę jak pies śpi
obserwowanie zwierzęcia i monitorowanie objawów
ważenie zwierzęcia (czy nie chudnie - dzieje się tak przy wielu ciężkich choroba, w tym serca)
kiedy zbiera się płyn w brzuchu - pomiar obwodu brzuszka
Kardiomiopatia rozstrzeniowa - szczegóły
To jedna z częstszych nabytych chorób serca u psów. Występuje najczęściej u psów dużych i olbrzymich, w średnim do starszego wieku (najczęściej około 5-7 roku życia). U kotów występuje sporadycznie.
W przebiegu tej choroby mięsień sercowy traci zdolność do prawidłowego skurczu, czyli prawidłowego pompowania krwi. Przeważnie choroba dotyczy lewej strony serca. Jak każdy mięsień, który słabo pracuje, mięsień sercowy komór staje się coraz cieńszy i coraz słabiej się kurczy. Ponieważ nie jest on w stanie prawidłowo pompować krwi, część tej krwi zalega w komorze doprowadzając do jej stopniowego powiększenia. Po pewnym czasie, na skutek powiększenia lewej komory, dochodzi do rozszerzenia pierścienia zastawki i oddalenia od siebie jej płatków, co doprowadza do jej nieszczelności (patrz Rycina). Na skutek niedomykalności zastawki, krew cofa się z komory do przedsionka powodując jego powiększenie. W dalszych etapach choroby, gdy mięsień sercowy staje się niewydolny- krew zaczyna cofać się z przepełnionego przedsionka do żył płucnych powodując ostatecznie obrzęk płuc (zbieranie się płynu w płucach). Obrzęk płuc, jest sytuacją zagrażającą życiu i prowadzi do objawów oddechowych - duszności, szybkiego oddechu, niekiedy cichego kaszlu. Jeśli choroba dotyka również prawej strony serca i dochodzi do niewydolności prawostronnej, krew cofa się do prawego przedsionka a dalej do żył głównych. W tym wypadku płyn gromadzi się w jamie brzusznej, niekiedy też w klatce piersiowej. Płyn w jamie brzusznej, zwany wodobrzuszem, powoduje powiększenie obrysu jamy brzusznej co niekiedy jest błędnie interpretowane jako utycie psa. Z kolei płyn w klatce piersiowej prowadzi do duszności. W każdym przypadku psy z ciężką postacią tej choroby szybko się męczą. Często w przebiegu tej choroby pojawia się również arytmia, która może powodować omdlenia lub zasłabnięcia.
Kardiomiopatia rozstrzeniowa przebiega w kilku postępujących po sobie fazach:
Faza utajona - brak zmian w badaniu klinicznym i badaniu echokardiograficznym, zaś w badaniu EKG można zaobserwować komorowe zaburzenia rytmu, jest ona najbardziej niebezpieczna ze względu na największe trudności w jej wykryciu
Faza bezobjawowa - pies nie wykazuje niepokojących objawów, jednak w badaniach dodatkowych takich jak badanie echokardiograficzne czy elektrokardiograficzne widoczne są charakterystyczne dla tej choroby zmiany
Faza objawowa (z objawami niewydolności serca) - pacjent wykazuje niepokojące objawy, zaś w badaniu echokardiograficznym widoczne jest znaczne powiększenia serca i jego skurczowa niewydolność. W badaniu elektrokardiograficznym widoczna jest arytmia
Fazy te mogą trwać od kilku miesięcy do kilku lat.
Jakie rasy są predysponowane?
doberman
bokser
dog niemiecki
nowofundland
wilczarz irlandzki
dalmatyńczyk
cocker spaniel
dowodny pies hiszpański (postać młodociana)
Należy pamiętać że choroba ta może wystąpić u każdej rasy olbrzymiej i dużej.
Co może być przyczyną zmian typowych dla kardiomiopatii rozstrzeniowej?
Kardiomiopatia rozstrzeniowa ma podłoże genetyczne u niektórych ras, jak doberman, bokser, dog niemiecki. Obraz tej choroby może wynikać z działania czynników chemicznych na mięsień sercowy (jak przy leczeniu onkologicznym chemioterapią), wirusów (np. parwowirus), niedoborów żywieniowych (np. tauryny), lub być idiopatyczna (czyli o nieznanej przyczynie).
Na dodatkową uwagę zasługują karmy bezzbożowe dla psów i kotów. Od kilku lat zauważa się więcej przypadków kardiomiopatii rozstrzeniowej u psów na dietach bezzbożowych zawierających warzywa strączkowe i /lub ziemniaki. Dokładny mechanizm prowadzący do kardiomiopatii rozstrzeniowej dieto-zależnej nie jest jednak znany. Podejrzewany jest niedobór tauryny. Jednak tylko niektóre psy mają obniżone stężenie tauryny we krwi. Dodatkowo jedne reagują pozytywnie na dodatek tauryny do karmy (nawet jak jej stężenie jest prawidłowe), inne zupełnie nie reagują, jeszcze inne reagują kiedy taurynę podaje się razem z np. L-karnityną. Możliwe, że istnieje jeszcze inny czynnik odpowiedzialny za obraz kardiomiopatii rozstrzeniowej dieto-zależnej (np. inne, wcześniej niewykorzystywane egzotyczne mięsa). Obecnie dokładna przyczyna nie jest znana, lekarz weterynarii może zalecić zmianę diety w oparciu o najlepszą dostępną wiedzę naukową.
Diet-associated dilated cardiomyopathy in dogs: what do we know? in: Journal of the American Veterinary Medical Association Volume 253 Issue 11 () (avma.org) FDA Investigation into Potential Link between Certain Diets and Canine Dilated Cardiomyopathy | FDA
Jakie są objawy kardiomiopatii rozstrzeniowej?
szybkie męczenie się (na początku tylko widoczne podczas większego wysiłku, potem nawet przy minimalnym wysiłku fizycznym)
utrata apetytu
jasny kolor dziąseł
przyspieszona akcja serca
kaszel, często cichy
zasłabnięcia bez utraty przytomności
omdlenia
chudnięcie
u niektórych ras może wystąpić nagła śmierć bez żadnych wcześniejszych objawów
Jak można zdiagnozować kardiomiopatię rozstrzeniową?
badanie kliniczne może nie wystarczyć
w badaniu klinicznym bardzo często nie będą zauważalne nieprawidłowości, co stanowczo utrudnienia diagnostykę w pierwszej fazie choroby (wtedy nie występują szmery sercowe)
czasem jednak można usłyszeć arytmie (szczególnie u dobermanów oraz bokserów), co skłania do wykonania dodatkowych badań
jedynie badanie echokardiograficzne umożliwia rozpoznanie wczesnej fazy choroby, kiedy jeszcze nie ma ciężkiej niewydolności serca i / lub niedomykalności; jest to dobre badanie profilaktyczne jak również umożliwia postawienie rozpoznania
u ras predysponowanych do kardiomiopatii rozstrzeniowej występującej wraz z arytmiami komorowymi (np. boksery, dobermany), rutynowo powinno być wykonywane 24-godzinne badanie holterowskie. U tych ras bowiem arytmie komorowe mogą występować jeszcze zanim pojawią się zmiany w obrazie serca - jest to faza utajona choroby.
Jak można zdiagnozować bezobjawową kardiomiopatię rozstrzeniową?
jedynie badanie echokardiograficzne umożliwia rozpoznanie wczesnej fazy kardiomiopatii rozstrzeniowej
w fazie utajonej choroby u psów z predyspozycją do arytmii, jedynie badanie holterowskie może ukazać nieprawidłowości w postaci dużej liczy komorowych zaburzeń rytmu serca
ważne jest aby dokładnie i długo osłuchiwać psy ras dużych i olbrzymich (może uda się wykryć obecność arytmii)
ważne są badania profilaktyczne w u psów predysponowanych do kardiomiopatii rozstrzeniowej, ponieważ pies nie wykazuje niepokojących dla opiekuna objawów w tej fazie choroby
Diagnoza u zwierząt objawowych:
badanie kliniczne (tu czasami słyszalne szmery sercowe i / lub arytmie)
EKG (mogą być widoczne zaburzenia rytmu)
RTG klatki piersiowej w minimum dwóch projekcjach (widoczne powiększenie sylwetki serca)
badanie echokardiograficzne, które pozwala uwidocznić powiększenie jam serca, osłabienie kurczliwości, ścieńczenie ścian komór; podczas tego badania podłączone jest również EKG, które pozwala na monitorowanie rytmu serca
ew. badanie holterowskie, szczególnie u psów z zauważalną arytmią; również w celu oceny skuteczności leczenia arytmii
Leczenie:
leki diuretyczne
leki poprawiające kurczliwość
leki antyarytmiczne
mechaniczne ściąganie płynów z jam ciała
dodatkowo suplementacja, jeśli choroba ma charakter niedoborowy
Choroby niestety nie można wyleczyć, można jedynie pomóc łagodzić objawy.
Jakie są rokowania?
Choroba w większości przypadków ma charakter postępujący, nieodwracalny, ostatecznie prowadzi do śmierci. Jej przebieg można spowolnić odpowiednio dobranym leczeniem. Głównym celem leczenia jest poprawa jakości życia naszych pacjentów.
Jeżeli jesteś właścicielem psa rasy dużej i olbrzymiej pamiętaj o zbadaniu go profilaktycznie, zwłaszcza jak będzie w średnim wieku (około 5 lat). Badania profilaktyczne są szczególnie ważne u psów hodowlanych.
Kardiomiopatia przerostowa i inne kocie kardiomiopatie - szczegóły
Kardiomiopatia przerostowa to najczęstsza choroba mięśnia sercowego kotów, która polega na pogrubieniu (przeroście) oraz wtórnym zesztywnieniu ścian serca. Im większy przerost mięśnia serowego komór, tym bardziej serce nie może się prawidłowo rozkurczać (zrelaksować), co upośledza napełnianie komór. Ponieważ przerost występuje w kierunku do środka komory, światło lewej i / lub prawej komory robi się coraz mniejsze, co wraz z przerośniętym i sztywnym mięśniem sercowym prowadzi do wysokiego ciśnienia wewnątrzkomorowego. Na skutek wysokiego ciśnienia w komorach krew zaczyna się cofać do przedsionków. Cofanie krwi do przedsionków (przez tzw. niedomykalność zastawek dwudzielnej i / lub trójdzielnej) może być dodatkowo nasilane przez nieprawidłowy ruch jednego płatka zastawki dwudzielnej, który przemieszcza się w nieodpowiednie miejsce podczas każdego skurczu komór. Przemieszczający się w nieprawidłowy sposób płatek zastawki dwudzielnej po pierwsze prowadzi do nieszczelnego zamykania się tej zastawki, po drugie stanowi przeszkodę dla płynącej krwi do aorty. Niedomykalność zastawki dwudzielnej prowadzi do powiększenia lewego przedsionka, trójdzielnej - do powiększenia prawego przedsionka. Kiedy przedsionki robią się zbyt duże, pojawiają się kolejne problemy:
- Pierwszy problem to zastoinowa niewydolność serca, czyli obrzęk. Obrzęk płuc wynika z wysokiego ciśnienia w powiększonym i przepełnionym lewym przedsionku, które przenosi się na żylne naczynia płucne. Zbyt wysokie ciśnienie w żylnych naczyniach płucnych prowadzi do przedostawania się krwi z naczyń do miąższu płuc, co utrudnia oddychanie (to jest właśnie obrzęk płuc).
- Drugi problem to możliwość tworzenia się skrzeplin. Skrzepliny tworzą się w powiększonych przedsionkach m.in. na skutek spowolnionego przepływu krwi. Kiedy pozostają przyczepione do ściany przedsionka nie widać objawów chorobowych. Natomiast kiedy taka skrzeplina się oderwie, popłynie z nurtem krwi do naczyń obwodowych, może doprowadzić do choroby zatorowo-zakrzepowej. Choroba ta polega na zatkaniu naczynia krwionośnego skrzepliną i niedokrwienia dalej leżących tkanek lub narządów. Najczęściej taka skrzeplina przedostaje się do tętnic udowych, które doprowadzają krew do tylnych nóg prowadząc do porażenia jednej lub obu tylnych kończyn. Rzadziej skrzeplina zatka lub zawęzi tętnice doprowadzające krew do przedniej kończyny, mózgu, płuc, nerek, czy nawet krezki.
- Trzeci problem związany jest z gorszym ukrwieniem i odżywianiem przerośniętego mięśnia sercowego. Powoduje to potencjalnie arytmie. Arytmie mogą być względnie wolne, może ich być niewiele w ciągu doby i w związku z tym, mogą nie dawaćobjawów chorobowych. Jeśli jednak arytmie są nasilone, bardzo szybkie i złożone, mogą doprowadzać od zasłabnięcia albo utraty przytomności,a nawet do nagłej śmierci sercowej. Ciężkie arytmie związane z kardiomiopatią przerostową mogą występować jako jeden jedyny objaw tej choroby i doprowadzać do nagłej śmierci sercowej Dlatego tak ważne są badania profilaktyczne nawet u kotów bezobjawowych, szczególnie ras predysponowanych do kardiomiopatii przerostowej.
Rasy predysponowane:
- Maine Coon
- Ragdoll
- Sfinks
- Pers
- Brytyjski krótkowłosy
- Bengal
- Syberyjski
- Szkockizwisłouchy
- Norweski leśny
Przeważnie chorują koty w średnim wieku bądź starsze, ale choroba może się rozwijać też u młodszych kotów. Z naszego doświadczenia koty ras Brytyjski krótkowłosy i Sfinks mogą chorować we wcześniejszym wieku. Ze względu na podłoże genetyczne koty chore nie powinny być rozmnażane, ponieważ mogą one przekazać kardiomiopatię na następne pokolenia.
Dla dociekliwych link do naszej publikacji o występowaniu chorób serca u kotów: http://www.medycynawet.edu.pl/index.php/archives/412/5785-summary-med-weter-73-10-647-650-2017
Objawy:
Większość kotów, które chorują na kardiomiopatię przerostową nie ma żadnych objawów chorobowych i jedyną zmianą kliniczną może okazać się szmer sercowy, przyspieszone bicie serca bądź galop serca usłyszane przez lekarza weterynarii.
Objawy pojawiają się, dopiero kiedy występuje obrzęk płuc, ciężka arytmia i / lub choroba zatorowo-zakrzepowa, a więc nasilona choroba serca. Objawy są często niespecyficzne,i trudne do zauważenia szczególnie że koty to zwykle wielkie śpiochy (nie zawsze łatwo ocenić, czy kot szybko się męczy).
Objawy mogą występować w różnej konfiguracji albo jako pojedyncze:
- brak apetytu,
- trudność w oddychaniu,
- niewydolność wysiłkowa,
- chudnięcie,
- nagła kulawizna i bolesność jednej z kończyn(przeczytaj więcej w zakładce Jakie są objawy choroby serca u kota? w części Porady i podowiedzi)
- nagła śmierć.
Warto pamiętać że koty najczęściej nawet na bardzo ciężkie choroby reagują jedynie apatią i utrata apetytu, dlatego jeżeli martwi Cię zachowanie Twojego kota warto jest skonsultować się z lekarzem i nie zwlekać zbyt długo.
Rozpoznanie:
Rozpoznanie kardiomiopatii przerostowej stawiamy na podstawie badania echokardiograficznego. Jest to niebolesne badanie ultrasonograficzne serca, które pozwala zmierzyć grubości ścian serca, ocenić przepływy przez poszczególne zastawki serca, aortę i tętnicę płucną oraz czynność rozkurczową i skurczową mięśnia sercowego.
Badania genetyczne są obecnie dostępne dla trzech ras kotów: Maine coon, Ragdoll i Sfinx
Dają one nam sporo informacji, jednak ich ujemny wynik nie gwarantuje, że kot nie będzie chorował. Wynika to z faktu, że tylko kilka mutacji jest znanych (i tylko te znane mutacje możemy zbadać). Kardiomiopatia przerostowa może natomiast wynikać z innych, dotychczas niepoznanych lub takich na które nie mamy testów mutacji. U ludzi np. rozpoznano już setki mutacji odpowiedzialnych za genetyczną postać kariomiopatii przerostowej. Co ciekawe, mutacje wykryte u ludzie nie prowadzą do choroby u kotów, co więcej - mutacje u jednej rasy kotów nie prowadzą do choroby u innej rasy kotów (dlatego nie można stosować wymiennie testów pomiędzy rasami).
Testy genetyczne są natomiast pomocne dla hodowców, jednak z przyczyn w/w nie mogą stanowić jedynego badania, aby wykluczyć kardiomiopatię przerostową u kotów. Testy te są uzupełnieniem badania echokardiograficzne. Obecnie badanie echokardiograficzne jest uznawane za najlepsze badanie profilaktyczne pod kątem kardiomiopatii przerostowej. Kilka zasad interpretacji wyników genetycznych:
- tylko test genetyczny dla odpowiedniej rasy będzie wiarygodny(nie można stosować testu genetyczne na HCM przeznaczonego dla kotów rasy Maine coon u kota innej rasy)
- mutacje kardiomiopatii przerostowej mają charakter autosomalnej cechy dominującej z niepełną penetracją
- ponieważ mutacje te mają niepełną penetrację, oznaczato że nie każdy kot z mutacją będzie miał przerost związany z HCM (w przypadku wady o pełnej penetracji, każdy osobnik mający mutacje choruje)
- w przypadku obecnej mutacji, może ona występować w formie mutacji homozygotyczne lub heterozygotycznej
- mutacja homozygotyczna - kot odziedzicza mutacje od obu rodziców (dwa "uszkodzone" geny)
- mutacja heterozygotyczna - kot odziedzicza mutacje od jednego rodzica, drugi rodzić przekazuje gen bez mutacji (jeden "uszkodzony" i jeden "zdrowy" gen)
- Jak zinterpretować testy genetyczne w kierunku HCM u kotów rasy Maine coon, Ragdoll i Sfinx
- wynik negatywny oznacza, że kot nie ma znanej mutacji genetycznej odpowiedzialnej za HCM. Wynik negatywny nie oznacza, że zbadany kot nie ma ryzyka występowania w przyszłości kardiomiopatii przerostowej.
- wynik pozytywny heterozygotyczny oznacza, że kot ma jedną kopię mutacji genetycznej i jedną kopię normalnego genu. Najlepiej byłoby nie włączać kotów z mutacją do programu hodowlanego. Jednak nie każdy kot z takim wynikiem musi być wyłączony z hodowli, ponieważ nie wszystkie koty heterozygotyczne chorują. Jest to jednak ryzykowna decyzja i w przypadku jej podjęcia warto zachować pewne ścisłe zasady, by utrzymać zdrową linię hodowlaną. Po pierwsze kot heterozygotyczny powinien być skrzyżowany z partnerem, który ma negatywny wynik testu genetycznego i czysty wynik badania echokardiograficznego. Po drugie kot heterozygotyczny powinien być rozmnożony tylko jednokrotnie. Po trzecie należy wykonać testy genetyczne kociąt z takiego miotu i do dalszego programu hodowlanego zastąpić heterozygotycznego rodzica potomkiem z wynikiem negatywnym. Nie należy krzyżować kotów wynikiem heterozygotycznym z drugim kotem heterozygotycznym, ponieważ takie skrzyżowanie może zaowocować kociętami homozygotycznymi.
- wynik pozytywnie homozygotyczny oznacza, że kot ma obie kopie genu z mutacją. Takie koty mają wysokie ryzyko zachorowania na kardiomiopatię przerostową i niewątpliwie będą szerzyły chorobę w linii hodowlanej. Nie należy rozmnażać kotów homozygotyczne.
Badania genetyczne nie zastępują badania echokardiograficznego. Mimo dostępności testów genetycznych warto pamiętać że najskuteczniejszym badaniem wykrywającym kardiomiopatie przerostową jest właśnie badanie echokardiograficzne.Powinno się je wykonywać profilaktycznie raz w roku zwłaszcza u ras predysponowanych do choroby. Jeżeli kot nie wykazuje niepokojących objawów klinicznych dobrze jest wykonać pierwsze badanie echokardiograficzne w wieku 3 lat. Pamiętaj, że zawsze należy wykonać badanie serca jeżeli u Twojego kota obserwujesz niepokojące objawy kliniczne.
Leczenie:
Brak jest specyficznej terapii, zmiany w sercu są niestety nieodwracalne i postępujące. Leki, które przypisujemy przeciwdziałają niektórym objawom i spowalniają przebieg choroby. Podajemy leki, aby spowolnić akcje serca, zapobiegać groźnym arytmiom, ograniczyć odkładanie się płynów w brzuchu czy klatce piersiowej, zminimalizować ryzyko powstawania skrzepów krwi.
Rokowanie:
Rokowanie jest bardzo ciężkie do ustalenia. Niektóre koty z kardiomiopatią przerostową nigdy nie pokażą żadnych objawów chorobowych i nie będą potrzebowały leków. Inne mogą umrzeć w wyniku choroby bez rozwinięcia wcześniej żadnych innych objawów.
Kardiomiopatia restrykcyjna
Kardiomiopatia restrykcyjna (RCM, ang. restrictive cardiomyopathy) to druga najczęściej spotykana kardiomiopatia kotów. Jej przyczyna nie jest znana. Charakteryzuje się sztywnymi, niepodatnymi ścianami lewej komory. Zmiany te zwykle wynikają z nadmiaru kolagenu w mięśniu sercowym (składnik blizn). Rozróżnia się dwie formy kardiomiopatii restrykcyjnej: forma endomiokardialna oraz forma myocardialna. W formie endomiokardialnej zwłókniałe zbliznowaciałe tkanki głównie dotyczą wsierdzia (warstwy wyścielającej mięsień sercowy wewnątrz komory), które tworzą mosty łączące przegrodę międzykomorową z wolną ścianą lewej komory. W formie miokardialnej zmiany te dotyczą samej mięśniówki lewej komory. W obu przypadkach czynność skurczowa jest zwykle zachowana, natomiast dochodzi do znacznego powiększenia lewego i / lub prawego przedsionka.
Podobnie jak kardiomiopatia przerostowa do jej rozpoznania wymagane jest badanie echokardiograficzne.
Objawy chorobowe - tak jak w przypadku kardiomiopatii przerostowej- w początkowych fazach mogą nie powodować żadnych objawów, w ciężkich przypadkach może prowadzić do zastoinowej niewydolności serca, nagłych arytmii i /lub choroby zatorowo-zakrzepowej.
Choroba ta pojawia się zwykle u kotów starszych - około 8-10 lat, choć może pojawić się w każdym wieku.
Kardiomiopatia niesklasyfikowana
Zmiany serca u kotów, które nie pasują do definicji kardiomiopatii przerostowej lub restrykcyjnej i nie wynikają z wrodzonej wady serca pojawiają się w tak różnych konfiguracjach, że zasłużyły na swoją odrębną nazwę . Bardzo możliwe, że w tej grupie znajdują się różne choroby serca, jednak na obecny stan wiedzy są one nam jeszcze nieznane. Wiemy, że kot jest nietypowym pacjentem, niekiedy mądrzejszym niż wszelkie dostępne czy też możliwe badania naukowe.
Wszystkie kocie choroby mogą prowadzić do podobnych objawów chorobowych i w przypadku wyraźnych zmian w zachowaniu kota wskazana jest pilna wizyta u lekarza. W przypadku choroby zatorowo-zakrzepowej objawy chorobowe są nagłe i ciężkie, wręcz dla kota i opiekunów przerażające:
- nagła kulawizna lub wręcz całkowita utrata możliwości ruszania nogą/ami
- głośna wokalizacja, szczególnie przy próbach dotyku kończyn (wynikające z bólu niedokrwionych kończyn)
- sine opuszki zmienionej kończyny
- zimne zmienione kończyny
Objawy te wymagają szybkiej interwencji w lecznicach zajmujących się chorobami serca lub dysponujących ostrym dyżurem. W przypadkach, kiedy taki epizod wydarzy się nocą, podczas świąt, niedzielnych dyżurów, należy niezwłocznie szukać pomocy w lecznicach dysponujących ostrym dyżurem.
Nadciśnienie tętnicze - szczegóły
Nadciśnienie tętnicze to zbyt wysokie ciśnienie krwi w tętnicach obwodowych ciała. Sam stres może wywołać przejściowe podwyższenie ciśnienia krwi, jednak jest to stan przejściowy nie wymagający leczenia. U psów i kotów rzadko dochodzi nadciśnienia na skutek choroby serca.
Zwykle nadciśnienie jest wtórne do chorób ogólnych. Najczęściej nadciśnienie tętnicze wynika z takich chorób jak:
nadczynność tarczycy
przewlekłe choroby nerek
ostre uszkodzenie nerek
zespół Cushinga
cukrzyca
otyłość
Rzadziej do nadciśnienia mogą prowadzić takie choroby jak:
hiperaldosteronizm
akromegalia
guz chromochłonny
Są też leki, które mogą prowadzić do podwyższonego ciśnienia tętniczego, np. glikokortykosteroidy, mineralokortykoidy, erytropoetyna, efedryna i niesterydowe leki przeciwzapalne. Dieta o wysokiej zawartości soli również może odgrywać rolę w nadciśnieniu tętniczym.
Do czego prowadzi nadciśnienie tętnicze?
Przewlekłe nadciśnienie tętnicze prowadzi do niszczenia najmniejszych naczyń krwionośnych w bogato ukrwionych narządach wewnętrznych. Są to nerki, mózg, oczy i serce. Narządy te nazywamy w tym przypadku 'narządami końcowymi', bowiem to w nich występują końcowe efekty nadciśnienia tętniczego, czyli ich uszkodzenia. W efekcie dochodzi do np. niewydolności nerek, objawów neurologicznych, ślepoty oraz przerostu mięśnia sercowego. Ze względu na możliwe rozległe uszkodzenia narządów końcowych, warto badać ciśnienie u zwierząt z predysponującymi chorobami oraz jeśli konieczne, leczyć tych pacjentów.
Jak diagnozujemy nadciśnienie tętnicze?
Pomiar ciśnienia wykonujemy po odpoczynku pacjenta w gabinecie. Ma to na celu zniwelować w miarę możliwości 'efekt białego fartucha'. Pies lub kot w tym czasie może swobodne chodzić po gabinecie, oswoić się z otoczeniem, a to ułatwia wykonanie pomiarów.
Ze względu na ten efekt białego fartucha pomiar ciśnienia powinien być interpretowany u każdego pacjenta indywidualnie po kilkakrotnych pomiarach. Z reguły patrzymy na tendencje ciśnienia tętniczego u naszych pacjentów uwzględniając chorobę ogólną, samopoczucie każdego osobnika oraz przebieg jego leczenia. Najlepiej, by ciśnienie było mierzono w tym samym gabinecie przez tą samą osobę tym samym aparatem.
Aparat do pomiaru ciśnienia:
Warto wykonać pomiar ciśnienia u starszych zwierząt, szczególnie starszych kotów, ze względu na ich skłonność do chorób predysponujących do nadciśnienia.
Tak wygląda pomiar ciśnienia u nas. Często ciśnienie mierzymy na ogonie, szczególnie u kotów, bowiem zwierzęta nie przepadają za dotykaniem ich łapek.
Pomiar ciśnienia:
Leczenie nadciśnienia
Główną metodą leczenia nadciśnienia tętniczego to leczenie choroby podstawowej. Dodatkowo podajemy leki obniżające ciśnienie. Kontrolne badania ciśnienia po wprowadzeniu leków na nadciśnienie należy wykonać po upływie 7-10 dni. Sprawdzamy wtedy, czy osiągnięto dobry efekt terapii i upewniamy się czy nie doszło do zbyt niskiego ciśnienia krwi. Podobnie należy skontrolować ciśnienie tętnicze po każdej zmianie leczenia. Po ustabilizowaniu stanu pacjenta kontrolne badania ciśnienia wykonujemy co 1-4 miesiące.
Rzadziej spotykane choroby
Młodzieńcza arytmia owczarków niemieckich - szczegóły
Owczarki niemieckie mają skłonność do młodzieńczej arytmii komorowej, która może przyczynić się do nagłej śmierci sercowej. Nagła śmierć sercowa u młodych owczarków niemieckich wynika z ciężkich komorowych zaburzeń rytmu serca. Często arytmie komorowe nasilone są podczas snu.
Nie do końca znana jest przyczyna występowania takiej arytmii u młodych psów tej rasy, jednak wiadomo, że psy z tą arytmią są w grupie ryzyka nagłej śmierci bez okazywania wcześniej objawów. Najczęściej psy umierają nagle w nocy, podczas snu lub odpoczynku tuż po wysiłku fizycznym, rzadko umierają podczas wysiłku. Co ciekawe, badania pokazały, że psy najczęściej umierały nagle w styczniu i lutym.
Ryzyko nagłej śmierci sercowej u młodych owczarków niemieckich:
- rośnie wraz zwiększą liczą arytmii komorowych na dobę,
- rośnie wraz z większą złożonością arytmii komorowych,
- jest największe u szczeniąt pomiędzy 20-28 tygodniem życia,
- występuje u psów w wieku od 12 do 50 tygodni życia (jest to okres wrażliwy na złośliwą arytmię),
- zdarza się nawet u psów do 30 miesiąca życia,
- waha się od 15-20% u szczeniaków pochodzących z linii owczarków, u których stwierdzono tą złośliwą arytmię.
Jakie badanie należy wykonać?
Badanie EKG: Niestety nie jest dobrym badaniem w przypadku tej choroby. Badanie EKG może pokazać nam obecność komorowych zaburzeń rytmu, jednak nie wszystkie takie zaburzenia muszą wynikać z tej choroby. Pojedyncze dodatkowe pobudzenia komorowe mogą występować z różnych przyczyn, w tym chorób ogólnych czy np. zmian związanych z bólem. Dlatego podstawowe badanie EKG nie jest pomocne w ocenie tej złośliwej arytmii szczególnie, że często nasila się ona podczas snu.
Badanie holterowskie: Najbardziej istotna jest ocena liczby i charakteru napadowej arytmii komorowej w trakcie całej doby. Aby móc to ocenić potrzebne jest badanie holterowskie, czyli badanie pozwalające nam ocenić rytm podczas aktywności fizycznej i podczas snu. Opiekun może zanotować, co pies robi w danym momencie badania. Nawet jeśli podstawowe badanie EKG pokaże nam, że występują dodatkowe pobudzenia komorowe, dopiero badanie holterowskie pozwoli ocenić, jak bardzo złożona jest arytmia. W przypadku 10 lub więcej napadów szybkiej tachykardii komorowej w ciągu 24 godzin w badaniu holterowskim, wiadomo, że istnieje duże ryzyko nagłej śmierci sercowej. Wiadomo też, że trzeba rozpocząć leczenie, które to ryzyko zminimalizuje.
Leczenie: Leczenie młodzieńczej arytmii oparte jest o odpowiedni dobór leków antyarytmicznych do momentu osiągnięcia wieku, w którym arytmia ustąpi. Efekt leczenia oceniany jest kolejnym badaniem holterowskim i porównaniem wyniku do poprzedniego badania.
Rejestracja
Zapisów pacjentów prosimy dokonywać pod numerem:
W nagłych przypadkach poza godzinami pracy Gabinetu proszę zgłosić się do najbliższej całodobowej przychodni weterynaryjnej.
W przypadku niepokojących zmian:
u pacjentów dr Magdaleny Garncarz: +48 605 15 80 80
u pacjentów dr Marty Parzenieckiej-Jaworskiej +48 501 377 170
u pacjentów lek. wet. Wiktorii Wtorkowskiej +48 572 707 217
Czy wiesz, że...
Od 2000 roku mamy w naszej przychodni zarejestrowanych ponad 30 000 właścicieli zwierząt
Mamy założone karty dla prawie 40 000 zwierząt
Przez ten czas wykonaliśmy prawie 115 000 wizyt